Co nowego?

Niedzicę i Wodzisław Śląski łączy wspólny epizod historyczny. Od początku XVII wieku rodzina Horvath Palocsay (Paloczaj, Pławiecki) władała zamkami w Niedzicy i w Wodzisławiu.

 Szlachcic węgierski Jerzy Horvath zakupił w 1589 roku dobra niedzickie. Dokonał gruntownej rozbudowy zamku. Informuje o tym umieszczona nad bramą wejściową, wykuta w marmurze inskrypcja z 1601 roku. 

Rok później majętny Jerzy Horvath zakupił dobra wodzisławskie. Dał się poznać, jako dobry gospodarz. Otaczał mieszkańców opieką, dla miejscowego szpitala założył fundację. Jerzy Horvath mieszkał na Spiszu, więc oddalone o ponad 200 km dobra wodzisławskie odwiedzał sporadycznie.

Po śmierci Jerzego majątek wodzisławski odziedziczył jego młodszy syn Andrzej Horvath. Przejęcie majątku nastąpiło w czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Przemarsze wojsk, kontrybucje i pożary w dużej mierze zniszczyły gospodarkę wodzisławskiego państwa stanowego. Aby nadrobić straty i poprawić sytuację materialną mieszkańców Andrzej Horvath wydał dla mieszczan liczne przywileje (m.in. przywilej warzenia piwa).

Niestety okres wojny trzydziestoletniej przyniósł tragiczne skutki dla Wodzisławia. Spalona została część miasta, zamek i należący do niego folwark. Ze względu na olbrzymie zadłużenie i ruinę gospodarczą, po blisko 70 latach władania, rodzina Horvathów sprzedała Wodzisław w 1668 roku i wyprowadziła się na Spisz.

W XVIII wieku na miejscu starego zamku wybudowany został obecny pałac Ditrichsteinów. Nie wiemy jak wyglądał ten wcześniejszy zamek, ale sądząc po odkrytych fundamentach, mogła to być potężna budowla obronna.

Obecnie Muzeum w Wodzisławiu kontynuuje tradycję warzenia wodzisławskiego piwa, według receptury z 1650 roku. Piwo nosi nazwę Paloczaj – od nazwiska ówczesnego właściciela, który nadał mieszkańcom przywilej produkcji i sprzedaży piwa na terenie miasta i wsi należących do dominium. Trunek powstaje tylko w limitowanej ilości i na specjalne okazje. Dzięki współpracy, jaką Muzeum Zamku w Niedzicy nawiązało z Muzeum w Wodzisławiu, symboliczna butelka piwa Paloczaj dotarła w progi niedzickiego zamku!

Iwona Kapołka, artykuł dla "Na Spiszu"

1. M. Furmanek, S. Kulpa, „Zamek wodzisławski i jego właściciele”, Wodzisław Śląski

2. Furmanek. S. Kulpa, K. Witosz, „Wodzisław Śląski a dziedzictwo europejskie. 750-lecie miasta”, Wodzisław Śląski

3. Kulpa, „Historia warzona piwem. Rzecz o browarach Wodzisławia Śląskiego”, Wodzisław Śląski 2016